ALMANYA – Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından Rusya’dan enerji alımını durduran Almanya, yeni enerji kaynakları bulmak için yoğun bir çaba içinde bulunuyor. Bu süreçte gözünü Orta Asya ülkelerine de çeviren Almanya, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan ile ekonomik ilişkilerini genişletmek istiyor.
Bu amaçla Sosyal Demokrat Partili (SPD) Başbakan Olaf Scholz, iki günlük bir ziyaret için Özbekistan ve Kazakistan’a gitti. Scholz, Kazakistan’ın başkenti Astana’da beş ülkenin devlet başkanlarıyla bir araya geldi. Almanya’da 5+1 olarak adlandırılan beş Orta Asya ülkesinin devlet başkanları ile Scholz, geçen yıl da başkent Berlin’de görüşmüştü.
MEDYA: ENERJİ, HAMMADDE VE KALİFİYE İŞGÜCÜ İÇİN ALIŞILMADIK ORTAKLAR
Scholz’un Özbekistan ve Kazakistan’a ziyareti, Alman medyasında geniş haber ve yorumlarla yer aldı. Medyada yorumların ortak yanı, Almanya’nın enerji, hammadde ve kalifiye işgücü ihtiyacı olduğu, Scholz’un bu amaçla bu ülkeleri ziyaret ettiğiydi. Yorumlarda, beş Orta Asya ülkesiyle işbirliği girişimi, ‘alışılmadık ortaklık’ olarak nitelendirildi.
Alman İkinci Televizyonu (ZDF), Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla Almanya’nın yeni enerji kaynaklarına ihtiyacı olduğunu hatırlattı. Ayrıca Almanya’nın demir cevheri, altın, çinko ve bakıra da ihtiyacı olduğunu, beş Orta Asya ülkesinin bu bakımdan Almanya için önemli olduğunu belirtti. ZDF, insan hakları kuruluşu İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) bu ülkelerdeki insan hakları ihlallerine ve otoriter rejimlere yönelik eleştirisine de yer verdi. ZDF’e konuşan HRW Bölge Direktörü Hugh Williamson, “Alman Hükümeti, bölgede insan haklarında iyileşme olmadan bu ülkelerle işbirliğini genişleteceğine inanmasın” dedi.
FOCUS: KAZAKİSTAN, ALMANYA’YA EN ÇOK PETROL İHRAÇ EDEN 3’ÜNCÜ ÜLKE
Haber dergisi Focus da Almanya’nın enerji ve hammaddeye ihtiyacını bu ülkelerden karşılayabileceğini belirtti, ayrıca Özbekistan’ın sınır dışı edilen Afgan suçluları alabileceğini ifade etti. Focus, haberinde, Almanya’nın Taliban ile bağlantı kurmak istemediğini, Scholz’un ziyaretinde bu konunun da gündeme geldiğini yazdı. Kazakistan’da 400 dolayında Alman firmasının bulunduğu, Kazakistan’ın Norveç ve ABD’den sonra Almanya’ya en çok petrol ihraç eden üçüncü ülke olduğu bilgisini paylaşan Focus’un haberine göre Kazakistan geçen yıl Almanya’ya 8,5 milyon ton petrol ihraç etti.
FAZ: 22 YIL SONRA ÖZBEKİSTAN’A BAŞBAKAN DÜZEYİNDE İLK ZİYARET
Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), gazetesi Scholz’un beş Orta Asya ülkesiyle ekonomik ilişki girişimini, ‘alışılmadık ortaklık’ olarak niteledi. 22 yıl sonra bir Almanya başbakanının Özbekistan’ı ziyaret ettiğini belirtti, bu ülkenin genç nüfusuyla Almanya’nın kalifiye işgücü ihtiyacı için önemli olduğunu ifade etti. Scholz ile Özbekistan Devlet Başkanı Şevket Miryiyoyev, kalifiye işgücü ile ekonomik işbirliği anlaşması imzaladı.
FAZ, Ukrayna’daki savaş konusunda Scholz’un Özbekistan ve Kazakistan’a yapacağı uyarıların etkili olmayacağını, bu ülkelerin Rusya’ya sırt çevirmeyeceklerini belirtti. Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımların, Orta Asya ülkeleri tarafından ihlal edildiğini, Scholz’un bunu da gündeme getirdiğini yazdı. Medyada yer alan haberlere göre Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, Scholz’a, Rusya’yı askeri olarak yenmenin mümkün olmadığını söyledi.
SCHOLZ: EVRENSEL DEĞERLERE UYULSA DÜNYA DAHA İYİ OLURDU
Ziyaretinin son gününde Kazakistan’ın başkenti Astana’da beş Orta Asya ülkesinin devlet başkanlarıyla buluşmada konuşan Scholz, Birleşmiş Milletler’in (BM) İnsan Hakları Bildirisi’ni hatırlattı. Scholz, “Bu temel ilkeler, ne doğulu, ne batılı, ne Avrupalı, ne Asyalıdır, bunlar evrenseldir. Bu değerlere uyulsaydı, dünya daha iyi olurdu” dedi.
